به نقل از «ایمنا»

هندسه‌ی صُلب جایگزین هنر در معماری عصر جدید

تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۴۲۳۴۹

هرچند در میان معماران جوان ایران، هستند افرادی که با تعهد به هنرهای اصیل و درک عمیق از مبانی فلسفی و نظری آن‌ها همچنان معماری را امتداد منطقی هنر قرار داده‌اند، اما شالوده‌ی معماری مدرن بیش از آنکه بر بنیان‌های هنر استوار باشد، برکاربرد توان مهندسی و در دایره‌ی بسته‌ی قوانین ساختمانی قرارگرفته است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، در یادداشتی که کاوه امین، دکترای معماری و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده، آمده است:

«معماری همواره به‌عنوان برآیند، محصول و نقطه‌ی تلاقی هنرهای بشری و به‌مثابه تصویری تمام‌نما از امیال و آرزوهای بشر در قالب کالبد زیستی او شهرت داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درواقع معماری، کاربست و پیاده‌سازی تمامی هنرها در کنار فن‌آوریِ در دسترسِ هر دوره‌ی تاریخی برای شکل دادن به زیست‌گاه‌های بشری بوده است.

همساز شدن روزمرگی‌های انسان با معماری او، لزوم پیوستگیِ هنر با مخلوق معماری، یعنی ساختارهای زیستی انسان را به نمایش می‌گذارد. این پیوستگی تاریخی از اولین تلاش‌های انسان برای تزئین دیواره‌های سکونتگاه خود با نقاشی‌های آئینی به‌عنوان تنها هنر عصر دیرین قابل‌تشخیص و تأمل است.

در ادوار تاریخ بشر، به‌موازات شکل‌گیری و بالندگی هنرها، معماران در تلاش بوده‌اند تا با ایجاد روابط دو یا چند سویه باهنرهای مختلف، عمق و معنای معماری خود را افزایش داده و از این رهگذر تحت عنوان زیبایی و زیبایی‌شناسی، اثرگذاری معماری بر انسان را تضمین نمایند.

نخستین هنری که معماران به‌عنوان سرچشمه‌ای زاینده و سازنده بدان دست‌یافته و در اشکال مختلف و در سطوح مختلف از آن استفاده نمودند، هنر دیرپای نقاشی بوده است. نقاشی نه‌تنها به‌عنوان پوسته‌ای زیبا بر روی سطوح ساخته‌شده توسط معماران نقش‌بست، بلکه با تبیین مبانی زیبایی شناسانه برای معماری، همچون ترکیب رنگ‌ها و تبدیل خطوط طراحی، باعث دگرگونی عمیق در مفهوم معماری گردید.

پس از قرون‌وسطی بود که معماران با الهام گرفتن از سبک‌های نقاشان و نزدیک نمودن مبانی نظری خود به خطوط فکری ایشان، سبک‌های متفاوت در معماری را بنانهاده و تجربه‌ی جدیدی از کالبد ساخته‌شده را به ارمغان آوردند؛ دگرگونی عمیقی که بسیاری از سبک‌های معماری امروزین را نیز دنباله‌روی همین سنت قرار داده است. نمونه‌ی روشنی از ارتباط هنر نقاشی و معماری را می‌توان در سبک اکسپرسیونیسم دنبال نمود که با نمایش هیجانات و عواطف عمیق انسانی به‌صورتی گویا وزنده راه خود را به‌سوی سبک معماری مدرن در دیکانستراکشن و رهایی از ساختارهای محدودکننده بازیافت. این در حالی است که پیش‌ازاین جریانات و بارونق سبک نقاشی رئالیسم و امتداد آن در معماری، سبک معماری کلاسیک در میان اروپاییان رواج یافته بود.

از دیگر هنرهای بشری که ارتباطی تنگاتنگ با معماری برقرار نموده و اثرات فراوان بر آن نهاده است، هنر نویسندگی و بازنمایی عواطف انسانی در متن است. این ارتباط با مفهوم متن‌بودگی در معماری در تناظر قرارگرفته و دارای ریشه‌های نظری و فلسفی مشترک با آن است. ساختارهای معماری خود را به‌عنوان متنی متشکل از حروف، کلمات، جمله‌ها و بندها بازآرایی می‌نمایند و در این میان با آمیختن آرایه‌ها و معانی در تلاش برای انتقال معنی از ذهن خالق به کاربران هستند.

شاهد این ارتباط پیوستگی سبک‌های نویسندگان در دوره‌های مختلف با شیوه‌های معماری در عصر خود است. کالبدهای ساختمانی و شهری یکپارچه و کل‌نگر عصر صفویه را می‌توان دنباله‌ی فلسفی ادبیات سبک اصفهان دانست درحالی‌که کالبد آزاد و جزیره‌ای معماری عصر پهلوی را می‌توان ناشی از تراوش سبک آزاد در ادب فارسی به درون جهان معماری قلمداد کرد.

موسیقی نیز به‌عنوان هنری با اثر عمیق بر معماری شناخته می‌شود؛ ریتم یا ضرباهنگ که به‌عنوان ذات موسیقی شناخته می‌شود، در معماری خود را به‌صورت توالی و تکرار در المان‌ها بازنمایی می‌کند. ترکیب نت‌ها و تلفیق آواها نیز در معماری به‌صورت کمپوزسیون میان عناصر ساختاری بازتعریف می‌گردد و واضح است که ادوار تاریخی هنر موسیقی چگونه بر ترکیب‌بندی و ضرباهنگ معماری اثر گذاشته است.

این‌ها تنها بخشی از امتداد هنرهای بشری در معماری است که در کنار هنرهایی همچون تندیس سازی، نگارگری، عکاسی و سینما، درازای تاریخ به غنای معماری و عمق معنای آن در ادراک انسان‌ها کمک شایانی نموده است.

اما در دهه‌های اخیر و با تغییر و تقلیل نقش معماران و دگردیسی ایشان در مفهوم جدیدی تحت عنوان «طراح»، به‌تدریج ریشه‌های هنری معماری کمرنگ‌تر شده و جنبه‌های فنی و فنّاورانه طراحی بر وجهه هنری معماری چیره شده است. شاهد این ادعا، شباهت روزافزون خروجی طراحی اکثر قریب به‌اتفاق ساختمان‌ها در چهار دهه اخیر در شهرهای ایران است. یکنواختی و شباهتی که مخلوق معماری را نه به‌عنوان یک اثر هنری بلکه به‌عنوان محصول استاندارد یک کارخانه‌ی صنعتی تلقی کند.

شاید آغاز این هنر زدایی از معماری را بتوان در مانیفست معمار معروف سوئیسی، فرانسوی شارل ادوارد ژانره ملقب به لوکوربوزیه دانست که خانه را به «ماشینی برای زندگی» تشبیه می‌کرد. ماشینی که هر چه به استاندارد از پیش تعیین‌شده نزدیک‌تر باشد، مطلوبیت بیشتری خواهد داشت و این را می‌توان آغازگر حذف خلاقیت به‌عنوان جوهره‌ی اصلی هنر، از معماری قلمداد کرد.

درنهایت معماری امروز ایران را شاید بتوان

مصداق این بیت از شاعر نام‌آشنا دانست:

هنر خوار شد جادویی ارجمند نهان راستی آشکارا گزند

هرچند در میان معماران جوان ایران، هستند آنانی که با تعهد به هنرهای اصیل و درک عمیق از مبانی فلسفی و نظری آن‌ها همچنان معماری را امتداد منطقی هنر قرار داده‌اند، اما شالوده‌ی معماری مدرن بیش از آنکه بر بنیان‌های هنر استوار باشد، بر کاربرد توان مهندسی، فن‌آوری و نرم‌افزارهای طراحی و در دایره‌ی بسته‌ی قوانین و مقررات ساختمانی قرارگرفته است و در بسیاری موارد طراحان امروز از عمد هنرهای تجسمی و ادراکی را از دایره‌ی مبانی نظری طرح خود خارج می‌سازند و فن‌آوری مطلق و هندسه‌ی صُلب را جایگزین آن می‌سازند: آنچه حکیم ابوالقاسم فردوسی بیش از هزار سال قبل آن را «جادویی» لقب داده بود.»

کد خبر 614008

منبع: ایمنا

کلیدواژه: معماری معماری شهری هنر معماری معماری ایرانی اسلامی معماری سنتی هنر و معماری معماری سبز معماری ایرانی معماری اسلامی سبک معماری اصفهان معماری مدرن پروژه های معماری یادداشت كاوه امين شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق قرار داده ی معماری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۴۲۳۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تغییر در مهمان ویژه نمایشگاه کتاب / یمن جایگزین هند شد

سخنگوی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اعلام کرد: حضور کشور هند در نمایشگاه کتاب تهران منتفی و یمن مهمان ویژه سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خواهد بود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، پیش از این براساس مذاکراتی که مسئولان فرهنگی ایران با مسئولان فرهنگی کشور هندوستان داشتند، این کشور به عنوان مهمان ویژه سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اعلام شده بود، این در حالی است که در نتیجه صدور بیانیه‌ای در کشور هند، شهروندان این کشور امکان فعالیت و سفر به ایران ندارند.

در نتیجه این تغییرات علی رمضانی سخنگوی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:

«علیرغم تلاش جامعه فرهنگی هند، نظر به ادامه محدودیت حضور اتباع این کشور در ایران پس از عملیات وعده صادق و اتمام فرصت رفع محدودیت بعد از دیدار اخیر سفیر هند، حضور این کشور منتفی و یمن مهمان ویژه سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خواهد بود.»

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه به‌صورت مجازی برگزار می‌شود.

کد خبر 748436